Hardlopen vraagt veel van ons lichaam. Ga je tot het gaatje en negeer je signalen van je lichaam die aangeven dat je je warmt niet kwijt kunt? Dan kun je te maken krijgen met oververhitting oftewel een hitteberoerte. En dat is gevaarlijk. Lees hoe je oververhitting voorkomt en welke koeltechnieken je kunt toepassen als je te laat bent.

Wat is oververhitting?

Ons lichaam heeft een sterke thermostaat die je temperatuur rond de 37 graden Celsius probeert te houden. Bij hitte, inspanning en vooral bij een combinatie van beide loopt die kerntemperatuur soms wel op tot rond de veertig graden. Dit is normaal en ongevaarlijk. Het lichaam voert die overtollige warmte af door veel bloed naar de huid te sturen en transpiratievocht te produceren.

Lees ook: Wat bepaalt hoeveel je zweet?

Is het erg heet of vochtig, dan kunnen deze mechanismen bij zware inspanning tekort schieten. Mogelijk loopt je kerntemperatuur gevaarlijk hoog op, hoger dan die veertig graden. In eerste instantie worden we moe. We willen zitten, verkoeling zoeken en drinken. Geven we geen gehoor aan dat signaal, dan kan warmte-uitputting ontaarden in een hitteberoerte. Het warmteregulerende systeem in de hersenen raakt van slag waardoor de koelfuncties van het lichaam uitvallen. De lichaamstemperatuur stijgt dan rap tot 42 graden of hoger.

Verschijnselen oververhitting

Een hardloper die oververhit raakt - of dus een hitteberoerte krijgt - krijgt vaak plotseling deze klachten:

  • Bonkende hoofdpijn
  • Misselijkheid
  • Zwak en duizelig zijn
  • Concentratieverlies
  • Spierkrampen over je hele lichaam
  • Hevige vermoeidheid
  • Overtollig zweten of juist niet meer zweten
  • Bleek zien
  • Moeizame ademhaling
  • Gek gedrag
  • Kippenvel
  • Snelle, onregelmatige hartslag

Hoe voorkom je oververhitting?

Belangrijk om te weten is dat oververhitting niet alleen bij warm weer kan optreden. Ja, warm weer is absoluut een risico, ook voor getrainde lopers, maar oververhitting heeft te maken met je lichaamstemperatuur en die kan ook oplopen als je zware fysieke inspanning levert. Op het moment dat je lichaam de warmte niet goed kwijt kan, door veel of warme kleding bijvoorbeeld, kan je zelfs bij lagere temperaturen buiten oververhit raken. Maar ook iemand die niet fit is of een slechte conditie heeft en minder goed kan zweten, heeft een grotere kans om oververhit te raken. Tot slot kan medicatiegebruik ook invloed hebben op het risico op oververhitting.

Hoe voorkom je oververhitting dan? Goed trainen helpt al veel. Daarnaast is het verstandig uitgerust aan de start te staan en de dagen voor een hardloopwedstrijd dus extra rust en slaap te pakken. Trek luchtige, ademende hardloopkleding aan en drink voldoende voor en tijdens het hardlopen. Vergeet naast vocht je voeding niet, goed eten is belangrijk voor de suikers en zouten in je bloed.

Wat moet je doen als je oververhit bent?

Oververhitting is een levensbedreigende situatie die onmiddellijk intensieve medische zorg vereist. Het slachtoffer moet worden gekoeld, en het functioneren van de vitale functies (hart, longen, nieren) moet scherp in de gaten worden gehouden en eventueel kunstmatig worden ondersteund. Denk aan dialyse.

Koeltechnieken

Herken je de symptomen en vermoed je dat je oververhit bent? Zoek dan direct hulp en zorg voor verkoeling. Als je iemand anders ziet met de bovenstaande symptomen bel dan 112. Laat het slachtoffer liggen, liefst in een koele omgeving, maar in ieder geval in de schaduw. Trek overtollige kleding uit. Zorg ervoor dat de lichaamstemperatuur daalt met een van deze koeltechnieken:

  • Drenk doeken in water met ijs en vervang elke twee minuten de doeken.
  • Leg coldpacks in hals, oksels, liezen en eventueel knieholtes.
  • Gebruik een ventilator op een natte huid.
  • Besproei met koud water met een douchekop of gieter.

Volg je Runner’s World al op Instagram en Facebook?