Hardlopers zijn over het algemeen geharde sporters die wel tegen een stootje kunnen. Wij kijken niet op van een blauwe teennagel, zeurende spieren en andere pijntjes. Integendeel, voor velen van ons hoort dit erbij. Toch heeft vrijwel iedere hardloper een zwak punt. Hoeveel lange duurlopen je ook achter de kiezen hebt, of hoe pittig je tempowerk ook is geweest, vlak voor een wedstrijd kan je brein obstakels opwerpen die al je trainingswerk tenietdoen.
Zenuwen voor een hardloopwedstrijd
Je hebt een wedstrijd uitgezocht, omcirkeld op de kalender en wekenlang hard getraind. Op de bewuste dag loop je zwalkend naar de startlijn, zo zenuwachtig ben je. Je verstand zegt je dat het maar een simpele 10 kilometer is, maar voor je gevoel lijkt het een Olympische finale.
Gelukkig zijn er voor hardlopers die tijdens of net voor een wedstrijd geregeld worden geconfronteerd met mentale obstakels wel oplossingen te bedenken. Voor elk probleem is een aanpak, gebaseerd op hersenonderzoek en psychologische technieken, die door de jaren heen zijn gebruikt in de praktijk. Neem deze kennis in je op en wapen jezelf mentaal om je beste wedstrijd ooit te lopen.
Wat is de oorzaak dat je zenuwachtig wordt voor de wedstrijd?
Je sympathische zenuwstelsel controleert je hartslag, bloeddruk en bloedvaten. Dat akelige, nerveuze gevoel dat je vlak voor het startschot krijgt, wordt veroorzaakt door datzelfde stelsel dat adrenaline en andere hormonen in je bloedstroom pompt. Wanneer de wedstrijd eindelijk op gang komt, zorgt deze stroom van ‘vecht-of-vlucht-hormonen’ ervoor dat je hartslag flink tekeergaat en je bloeddruk stijgt. Een goede zaak, want je wordt er alerter en sneller van.
Wanneer je echter te opgewonden raakt, kan dit een tegenovergesteld effect hebben; omdat je er bij de start als een raket vandoor gaat, ben je halverwege de race al aan het eind van je latijn. Hier lees je hoe je een te snelle start kunt voorkomen.
Wat kan je doen als je zenuwachtig bent?
Houd jezelf voorafgaand aan de wedstrijd het beeld voor dat je zojuist over de finish bent gegaan of net een nieuw persoonlijk record hebt gelopen. Visualisatie werkt! Probeer daarom zoveel mogelijk details bij te bedenken en gebruik daarbij alle zintuigen. Staat er een uitzinnige menigte langs het parcours? Hoe voelt je lichaam aan? Wat zijn je gevoelens?
Het jezelf inbeelden dat je een goede wedstrijd loopt, blijkt neurale patronen in je brein aan te leggen. Dit lijkt zowel het spier- en motorische als het gedragsgeheugen van een vaardigheid te programmeren. Met andere woorden: wie zich het bereiken van een doel kan inbeelden, kan zo daadwerkelijk bijdragen aan het bereiken ervan.
Let op je ademhaling
Controle over je ademhaling betekent controle over je zenuwen. Blijf rustig en diep in je buik ademen. Soms kan het ook helpen om even een rustig plekje op te zoeken of je ogen dicht te doen terwijl je op je ademhaling let. Gebruik ook dit trucje om snel te ontspannen.
Zorg voor rituelen
Op wedstrijddagen is het altijd goed om een aantal vaste rituelen te hebben; eet bijvoorbeeld alleen voedsel waarvan je zeker weet dat je het verdraagt. Maar ook als je ‘geluksveters’ of een ‘winnaars-outfit’ hebt, ga vooral je gang.
Deze materialen mogen dan geen toverkracht hebben, maar mensen kunnen kalmer worden van bijgelovige gedachten en rituelen. Het klinkt onlogisch, maar ze bieden een gevoel van controle, behaaglijkheid en zin. In plaats van dat je angst toestaat om je prestatie negatief te beïnvloeden, geef je juist ruimte aan je positieve steunmiddelen en rituelen. En die zorgen ervoor dat je kalm en gefocust blijft en uiteindelijk een goede prestatie neerzet.
