Als je de interne monoloog van een hardloper zou kunnen afluisteren, zou je zoiets horen als dit: ‘M’n zonnebril vergeten. Mooie vogel. Had andere outfit aan moeten doen. Wat eten we vanavond? Heuvel! Nieuwe schoenen voelen goed. Pasta? Moet pasta kopen. En olijfolie. Ik heb teveel aan. Het wordt een diepvriesmaaltijd. Hond!’ Het zijn flarden gedachten, als kikkers in een kruiwagen.
Boeddhisten noemen deze mentale pingpong de ‘aap-geest’, een mooie typering voor de willekeurige overpeinzingen die in je hoofd stuiteren als een vat vol opgewonden chimpansees. Het komt heel vaak voor dat lopers op die manier kilometerslang hun gedachten laten dwarrelen. En daar is niets mis mee. Maar op dagen dat je gestrest bent, kunnen die apen een beetje doordraaien. Ze maken nog meer lawaai dan anders (Waar ben ik mee bezig? Mijn voeten doen zeer! Ik heb honger!) en maken het je erg moeilijk om je op je prestatie te concentreren of gewoon te genieten van het hardlopen.
Er is één manier om deze apen te temmen: meditatie. Boeddhistische monniken beheersen dit eeuwenoude gebruik tot in de puntjes. Het wordt van oudsher zittend gedaan met de bedoeling je te concentreren op je ademhaling om zo gemoedsrust te bereiken. Maar dankzij Sakyong Mipham leren steeds meer mensen hoe ze die drukke apen al hardlopend in toom kunnen houden. Sakyong is een Boeddhistisch spiritueel leider die zelf negen keer een marathon liep, waarvan de snelste in 3h05 ging. Hij schreef onder andere Running with the Mind of Meditation: Lessons for Training Body and Mind.
‘Het is bekend dat je de chaos in je hoofd en de stress vermindert dankzij meditatie,’ zegt hij. ‘Als we dat toepassen op hardlopen, dan wordt hardlopen een middel om het lichaam te ontspannen en om de vitaliteit te vergroten. Doordat lichaam en geest zich harmoniseren, voel je je levendiger en sterker. Het kost echter heel veel tijd en oefening om het meditatief hardlopen volledig te beheersen. Maar je kunt er volgens Sakyong al op kortere termijn plezier van hebben als je de volgende basisprincipes in je trainingen toepast:
Luister naar je lichaam
De eerste techniek die hij aanbeveelt, is het ontwikkelen van lichaamsbewustzijn: besteed aandacht aan hoe je ademhaalt, hoe je voeten landen, hoe je armen zwaaien. Voel je verhoogde spanning in bepaalde gebieden (bijvoorbeeld gebalde vuisten of strakke schouders), probeer die dan te ontspannen. Denk ook na over mogelijke oorzaken van de spanning. Komt het door het hardlopen (zere benen van de training van gisteren), of speelt er ook iets anders mee zoals slaaptekort? Het is erg waardevol als je in staat bent om tijdens het hardlopen waar te nemen wat er in je lichaam gebeurt. We zijn getraind om ongemakken te negeren en alsmaar door te gaan. Maar als je vast kunt stellen dat er iets niet lekker zit, en je kunt dat meteen aanpassen of op zijn minst snappen waar het vandaan komt, kun je soepeler en meer ontspannen lopen. Dat heeft veel voordelen: efficiënter lopen, snellere tijden, minder blessures.
Wees optimistisch
Er is onderzoek gedaan naar het verband tussen een optimistische kijk op het leven en het sportieve prestatievermogen. In een studie presteerden atleten die voorafgaand aan een wedstrijd rustig en gelukkig waren, beter dan degenen die boos of gespannen waren. Het uitschakelen van negatieve gedachten is een belangrijk principe van meditatie. Boeddhistische leraren vertellen hun studenten om pessimistische gedachten te zien als het weer dat beweegt door de lucht. Als een passerende regenbui gaat het voorbij. De 34-jarige webontwikkelaar Jesse Davis uit New York was al geruime tijd bekend met mediteren toen hij in 2010 begon met hardlopen. Hij maakt nu gebruik van zijn Zen-vaardigheden om zijn marathontraining positief te blijven benaderen. ‘Ik voel soms de negatieve gedachten opkomen, terwijl ik hardloop (ik wil nu stoppen; ik wou dat het voorbij was) en die laat ik voor wat ze zijn,’ zegt Davis. ‘Ze zijn gewoon gedachten, de werkelijkheid kan anders zijn.’
Lees ook: Ontstressen doe je zo
Accepteer de uitdaging
Steile heuvels, slecht weer en eentonig lange duurlopen kunnen een plezierige ervaring veranderen in een frustrerende. Maar dat laat je dan wel zelf gebeuren. ‘Iedere training heeft uitdagingen,’ zegt Sakyong. ‘De uitdaging is om dapper te zijn, om niet te proberen te ontsnappen aan verveling of ongemak, maar om ontspannen om te gaan met hoe de dingen zijn.’ Steve Joseph, een 51-jarige advocaat uit Manhattan, gebruikte de meditatieve training om kalm te blijven bij de start van de Boston Marathon in 2012. Terwijl andere lopers in paniek raakten toen de temperatuur onvoorzien tot fikse hoogten steeg, ging Joseph rustig zitten en richtte hij zich op zijn ademhaling. Het was in meerdere opzichten een slimme strategie. ‘Ik zat op de grond, terwijl iedereen om me heen onrustig stond te bewegen. Zij hielden me daarmee in de schaduw en ik bleef koel. En door te zitten spaarde ik energie.’ Joseph bleef gedurende de hele wedstrijd rustig door te focussen op zijn ademhaling. Hardlopers zijn meestal ruim voorzien van kracht en uithoudingsvermogen. Meditatie kan helpen deze kwaliteiten te (h)erkennen en ze optimaal te gebruiken.
Houd van het lopen
Veel lopers neigen tot ontevredenheid, over hun snelheid of over de afstand die ze af kunnen leggen. Hoewel het goed is om je te willen verbeteren, is het de kunst om waardering te hebben voor de hardloper die je nu bent. Denk tijdens het hardlopen aan al het goede dat je op dat moment doet, zoals je beenspieren versterken, endorfine produceren, tijd nemen voor jezelf. ‘Waardering voor het hardlopen zorgt voor een gezonde eigen identiteit,’ zegt Sakyong, ‘zelfs al is je leven op andere gebieden een chaos.’
Tekst: Jennifer Keishin Armstrong
Wil jij twee keer per week de beste looptips, motiverende artikelen en fijne winacties ontvangen? Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief!
